Hoe pakken onze Balense en Olmense scholen pesten aan?

Als kersvers minister van onderwijs hecht Vlaams minister Demir veel belang aan het gedrag van kinderen in de school. Uit de stijgende cijfers van schorsingen en uitsluitingen blijkt dat het problematisch gedrag op school toeneemt. Het gaat om een verdriedubbeling van het aantal preventieve schorsingen en tijdelijke uitsluitingen tegenover vier jaar geleden. Ook het aantal definitieve uitsluitingen verdubbelde op diezelfde tijdspanne. Scholen die zoiets beslissen gaan niet over een nacht ijs. Een kind van school sturen, of toelaten dat de sfeer op school wordt verziekt? Het is een moeilijke keuze. Daarom moet dit probleemgedrag bij de wortel aangepakt worden. Het hoeft niet zover te komen. Er moet worden ingegrepen, in het belang van het kind. Als elke leerling een ‘leerondersteunende houding’ aanneemt, dan kan de orde en rust in de klas terugkeren. Demir wijst in dit verband in de eerste plaats op de ouderlijke verantwoordelijkheid. Ouders moeten terug meer stilstaan bij hun rol als opvoeder. Goed gedrag aanleren begint al in de wieg, en mag niet worden afgeschoven op de leraar. Kinderen verdienen onze aandacht. Het belang van samen spelen en samen leren, dat mogen we niet onderschatten. Op de scholen wil Minister Demir het tij keren door onder andere het aspect ‘gedrag’ uitdrukkelijk op te nemen in de nieuwe minimumdoelen voor het basisonderwijs. Maar daarbij stopt het niet: goed gedrag zal ook een aandachtspunt vormen in het schoolcontract. Verder gaat de onderwijsinspectie het gedragsbeleid op scholen beoordelen, zoals bijvoorbeeld het anti-pestbeleid. Onze fractie vraagt zich af hoe onze gemeentelijke scholen hiermee omgaan? In de schoolreglementen en brochures zijn de schorsingsmaatregelen opgenomen. Maar een visie over hoe het goed gedrag te bevorderen of een heus anti-pestbeleid ontbreekt. Aangezien de onderwijsinspectie hier specifiek op gaat beoordelen zal er de nodige aandacht naartoe moeten gaan.

Gemeenteraadslid Tom Vranckx stelt hierbij enkele vragen:

• Zijn er problemen rondom pesten in onze scholen?
• Zijn er cijfers beschikbaar rondom schorsingen en uitsluitingen per school?
• Zijn er al anti-pest projecten lopende en wat is de evaluatie hiervan?
• Hoe gaan onze scholen aan dit nieuw aspect in de minimumdoelen voldoen?
• Graag vernemen we jullie visie hierover.

Schepen van onderwijs Mien Vanden Broek antwoordt dat er uiteraard ook in de Balense scholen wel eens ruzies en conflicten zijn, maar dat echt pesten gelukkig zelden voor komt. Elke school in Balen ontwikkelt een eigen beleid rond sociale vaardigheden en pestgedrag, wat gezien wordt als systematisch en doelbewust kwetsend gedrag. Door een eigen beleid uit te werken kunnen scholen maatwerk leveren en beter inspelen op de individuele situaties van hun leerlingen. Zo bekijken ze welke actoren te betrekken bij het ontwikkelen van dit beleid en welke effectieve interventies te implementeren moest dat nodig zijn, aldus de schepen, die aangeeft nu te spreken voor de scholen binnen de scholengemeenschap JOLEBA. Een effectief beleid omvat preventieve maatregelen zoals voorlichtingscampagnes, workshops en lessen over sociale vaardigheden. Dit helpt om pesten te voorkomen voordat het zich voordoet. Bovendien is het beleid niet alleen gericht op het straffen van pesters, maar ook op het bieden van ondersteuning aan slachtoffers en het helpen van pesters om hun gedrag te veranderen, aldus de schepen.49/59 In de scholen wordt gestreefd naar een veilige en respectvolle omgeving, zowel op school als online. Pesten, waaronder ook cyberpesten via sociale media, wordt niet getolereerd. Concreet wordt in de lessen sociale vaardigheden en LBV (levensbeschouwelijke vakken) aandacht besteed aan respectvol omgaan met elkaar, sociale media en online veiligheid, aldus de schepen, die stelt dat de leerkrachten fungeren als vertrouwenspersoon en laagdrempelig benaderbaar zijn voor de leerlingen. Schepen Mien Vanden Broek stelt voorts dat eventuele signalen van (cyber)pestgedrag worden besproken tijdens de klassenraad, zodat alle leerkrachten goed geïnformeerd zijn. Leerlingen worden op een leeftijdsadequate manier geïnformeerd over de risico's van cyberpesten. Zowel leerkrachten als leerlingen worden getraind om pestgedrag vroegtijdig te detecteren en signaleren. Bij een melding volgt een gesprek tussen de leerling(en), leerkracht en zorgcoördinator. Bij herhaaldelijk gedrag worden de ouders uitgenodigd voor een gesprek. Indien nodig worden het CLB (centrum leerlingbegeleiding) en het LSC (Leersteuncentrum) betrokken, zeker wanneer het probleem de ganse klasgroep betreft. Vanuit het CLB is er een aanbod van een preventief programma rond gevoelens en sociale vaardigheden om met pestgedrag om te gaan en trajecten rond weerbaarheid. Recent is er ook nog een aanbod geweest vanuit het JAC rond cyberpesten voor de leerkrachten van de derde graad, waar interessante mogelijkheden gedeeld werden hoe hiermee aan de slag te gaan. Het schoolbestuur heeft dit infomoment netoverschrijdend aangeboden, aldus de schepen. Schepen Vanden Broek deelt mee dat wat schorsingen en uitsluitingen betreft, het in de scholengemeenschap JOLEBA ging over 2 keer een preventieve schorsing van 5 dagen: in 2015 (de Twinkeling 5de leerjaar) en in 2023 (de Bosmier 6de leerjaar).

Raadslid Tom Vranckx stelt vast dat een aantal zaken blijkbaar aan het lopen zijn, maar wenst te vernemen of dit in een beleid kan worden gegoten dat ook ergens raadpleegbaar is (momenteel niets van terug te vinden). Dit zou zorgen voor meer duidelijkheid bij de ouders, aldus het raadslid, dat stelt dat niet iedereen de stap zet naar de directie of de leerkrachten. Schepen Mien Vanden Broek stelt dat er in iedere school een plan van aanpak is, en stelt dat er in Balen gelukkig geen verdriedubbeling van het aantal schorsingen / uitsluitingen is. Het is ook opletten dat niet alles meteen gecatalogeerd wordt onder pesten, aldus de schepen, die aangeeft dat het weliswaar ook niet geminimaliseerd wordt. De schepen herhaalt ook dat de leerkrachten laagdrempelig toegankelijk zijn.

Voorts wenst raadslid Tom Vranckx te vernemen of de vermelde maatregelen voldoende zullen zijn om tegemoet te komen aan de inspectie. Schepen Mien Vanden Broek antwoordt dat dit volgens de directies wel het geval zal zijn, en dat men alert blijft.